ทะเบียนบ้านชั่วคราว คือเอกสารสำคัญที่หลายคนอาจเคยได้ยินชื่อ แต่ไม่แน่ใจว่าจริงๆ แล้วมันคืออะไร ใช้แทนทะเบียนบ้านถาวรได้หรือเปล่า และสามารถอยู่ในสถานะชั่วคราวแบบนี้ได้นานแค่ไหนกันแน่?

ไม่ว่าจะเพิ่งย้ายบ้านใหม่หรือเพิ่งซื้อคอนโดที่ยังอยู่ระหว่างการจัดการเอกสารกับโครงการ ทะเบียนบ้านชั่วคราวมีความสำคัญเกี่ยวกับขั้นตอนเหล่านี้เสมอ ซึ่งถึงแม้จะไม่ใช่ทะเบียนบ้านถาวรแต่ก็มีผลทางกฎหมายที่ใช้ได้ในหลายกรณี เช่น การทำบัตรประชาชน หรือเปิดบัญชีธนาคาร

บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจว่า ทะเบียนบ้านชั่วคราว คืออะไร มีอายุการใช้งานนานแค่ไหน และถ้าต้องการเปลี่ยนให้เป็นทะเบียนบ้านถาวรต้องทำอย่างไรบ้าง ทุกขั้นตอนเรารวมมาให้แบบกระชับ เข้าใจง่าย พร้อมเทคนิคที่ช่วยให้จัดการเรื่องเอกสารได้ไวขึ้นด้วย

ทะเบียนบ้านชั่วคราว คืออะไร?

ทะเบียนบ้านชั่วคราว คืออะไร?

ทะเบียนบ้านชั่วคราว คือเอกสารทะเบียนราษฎรที่จัดทำขึ้นชั่วคราว เพื่อใช้ระบุข้อมูลของบุคคลที่ยังไม่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านถาวร ไม่ว่าจะเพราะยังไม่ได้ย้ายเข้าอย่างเป็นทางการหรือบ้านที่อาศัยอยู่ยังไม่สามารถออกเลขทะเบียนบ้านถาวรได้ เช่น กรณีที่บ้านเพิ่งสร้างเสร็จ หรือยังอยู่ระหว่างดำเนินการกับสำนักงานเขต

ทะเบียนบ้านประเภทนี้มักใช้สำหรับกลุ่มคนที่เพิ่งย้ายเข้าพื้นที่ใหม่ เช่น ผู้เช่าหอพัก เจ้าของบ้านใหม่ หรือแม้แต่ชาวต่างชาติที่เข้ามาทำงานในประเทศไทย โดยใช้เพื่อยืนยันที่อยู่ชั่วคราวให้สามารถดำเนินการทางกฎหมาย เช่น ทำบัตรประชาชน เปิดบัญชีธนาคาร หรือสมัครประกันสังคมได้

แม้จะเรียกว่าชั่วคราว แต่ทะเบียนบ้านแบบนี้ก็มีผลตามกฎหมายเหมือนทะเบียนบ้านทั่วไป ต่างกันเพียงเรื่องสิทธิ์บางประการ เช่น การใช้สิทธิ์เลือกตั้ง หรือการขอสินเชื่อกับธนาคารบางแห่งที่อาจกำหนดให้ต้องมีทะเบียนบ้านถาวร

ทะเบียนบ้านชั่วคราว ต่างกับทะเบียนบ้านทั่วไปยังไง

ทะเบียนบ้านชั่วคราว ต่างกับทะเบียนบ้านทั่วไปยังไง

แม้หน้าตาจะคล้ายกัน แต่ความจริงแล้ว “ทะเบียนบ้านชั่วคราว” กับ “ทะเบียนบ้านถาวร” มีรายละเอียดที่ต่างกันพอสมควร โดยเฉพาะเรื่องสิทธิประโยชน์และการใช้งานทางกฎหมาย ลองมาดูความต่างที่ควรรู้ด้านล่างนี้กันเลย

สถานะทางกฎหมายของทะเบียนบ้าน

ทะเบียนบ้านชั่วคราว คือ เอกสารที่ออกให้เฉพาะกรณีที่ยังไม่สามารถจัดทำทะเบียนบ้านถาวรได้ เช่น บ้านเพิ่งสร้างเสร็จ หรือยังไม่มีเลขที่บ้านถาวร ส่วนทะเบียนบ้านถาวร คือทะเบียนบ้านที่อยู่ในระบบทะเบียนราษฎรแบบสมบูรณ์ มีการระบุบ้านเลขที่และผู้อยู่อาศัยอย่างเป็นทางการ

สิทธิในการใช้เอกสาร

ทะเบียนบ้านชั่วคราวสามารถใช้แสดงที่อยู่ในหลายกรณี เช่น สมัครงาน ทำบัตรประชาชน หรือเปิดบัญชีธนาคารบางแห่ง แต่ในบางกรณี เช่น การขอสินเชื่อ หรือการใช้สิทธิ์เลือกตั้ง อาจจำเป็นต้องมีทะเบียนบ้านถาวร

อายุของทะเบียนบ้าน

ทะเบียนบ้านชั่วคราวมีระยะเวลาการใช้งานที่จำกัด และอาจถูกเพิกถอนหรือหมดอายุได้หากไม่มีการดำเนินการเปลี่ยนสถานะ แต่ทะเบียนบ้านถาวรไม่มีวันหมดอายุและเป็นเอกสารประจำบ้านที่ใช้งานได้ต่อเนื่อง

การเป็นเจ้าบ้านและสิทธิ์อื่นๆ

หากอยู่ในทะเบียนบ้านชั่วคราวไม่สามารถเป็นเจ้าบ้านได้ การย้ายชื่อเข้า-ออก การเปลี่ยนแปลงข้อมูล หรือการโอนสิทธิ์ต่างๆ จะทำได้ง่ายกว่าในทะเบียนบ้านถาวร

ความเชื่อมั่นจากหน่วยงานภายนอก

ทะเบียนบ้านถาวรได้รับการยอมรับมากกว่าในกระบวนการพิจารณาสิทธิ์หรือเอกสารราชการบางประเภท เช่น การขอกู้เงิน ซื้อรถ หรือทำธุรกรรมทางกฎหมาย

อยู่ในทะเบียนบ้านชั่วคราวได้นานแค่ไหน

อยู่ในทะเบียนบ้านชั่วคราวได้นานแค่ไหน

กฎหมายกำหนดว่าเมื่อบ้านเสร็จเรียบร้อย เจ้าของบ้านต้องไปขอเลขที่บ้านภายใน 15 วัน นับจากวันที่สร้างบ้านเสร็จ หากไม่ดำเนินการภายในช่วงเวลานี้อาจถูกนับเป็นการฝ่าฝืนขั้นตอน ซึ่งอาจส่งผลต่อสิทธิ์ในการออกทะเบียนบ้านถาวรในภายหลัง

สำหรับอายุการใช้งานของทะเบียนบ้านชั่วคราวจะไม่มีการระบุวันหมดอายุที่ตายตัวในกฎหมาย กล่าวคือ ทะเบียนบ้านชั่วคราวสามารถใช้อยู่ได้จนกว่าจะมีการดำเนินการเปลี่ยนเป็นทะเบียนบ้านถาวร

ข้อจำกัดจากการใช้ทะเบียนบ้านชั่วคราว

แม้ทะเบียนบ้านชั่วคราว คือเอกสารราชการที่ยืนยันการอยู่อาศัยอย่างถูกต้องตามกฎหมาย แต่ก็มีข้อจำกัดหลายด้านที่ควรรู้ก่อนตัดสินใจใช้ เช่น

  • ไม่สามารถถือเป็นหลักฐานความเป็นเจ้าของที่ดินได้ : การมีชื่อในทะเบียนบ้านชั่วคราวไม่ได้หมายความว่าคุณเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดิน เพราะคุณยังต้องมีโฉนดหรือเอกสารกรรมสิทธิ์ที่ดินเท่านั้นจึงจะได้รับการยอมรับ
  • อาจถูกจำกัดสิทธิ์ทางราชการและบริการบางอย่าง : เช่น การขอสินเชื่อซื้อบ้าน หรือการใช้สิทธิเลือกตั้ง อย่างไรก็ดี คุณยังสามารถใช้เอกสารนี้เพื่อทำบัตรประชาชนหรือเปิดบัญชีธนาคารทั่วไปได้ แต่บางหน่วยงานอาจกำหนดให้ต้องมีทะเบียนบ้านถาวรแทน
  • ต้องดำเนินการภายในระยะเวลาที่กำหนด (แจ้งภายใน 15 วันหลังสร้างบ้านเสร็จ) : หากไม่ดำเนินการขอเลขที่บ้านภายในเวลาที่กฎหมายกำหนด อาจส่งผลทำให้ไม่สามารถขอเปลี่ยนเป็นทะเบียนบ้านถาวรได้ หรือระบบอาจถือว่าเป็นการละเมิดขั้นตอนทางราชการ
  • อาจมีขั้นตอนตรวจสอบนานหรือซับซ้อนในบางกรณี : หากมีข้อสงสัยว่าผู้ขอใช้เอกสารไม่ชอบด้วยกฎหมาย อาจต้องมีการตรวจสอบภายใน 7 วัน หรือหากซับซ้อนต้องเสนอเรื่องหารือกับสำนักงานทะเบียนกลางภายใน 30-90 วันก่อนจะสามารถดำเนินต่อได้
  • ไม่เหมาะกับกรณีต้องพิสูจน์กรรมสิทธิ์ที่ดินหรือบ้าน : ทะเบียนบ้านชั่วคราวไม่ได้แปลว่าคุณถือกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินนั้น หากต้องการใช้เพื่อยืนยันกรรมสิทธิ์จริงๆ ต้องมีโฉนดหรือเอกสารจากกรมที่ดินแยกต่างหาก

วิธีย้ายออกจากทะเบียนบ้านชั่วคราว เข้าทะเบียนบ้านถาวร

วิธีย้ายออกจากทะเบียนบ้านชั่วคราว เข้าทะเบียนบ้านถาวร

ถ้าอยากรู้ว่าทะเบียนบ้านชั่วคราว คือทางผ่านที่ช่วยให้คุณมีที่อยู่ตามกฎหมายจนกว่าจะเปลี่ยนเป็นทะเบียนบ้านถาวร แล้วอยากจะอัปเกรดสถานะไปใช้ทะเบียนบ้านได้เต็มรูปแบบ บทนี้มีขั้นตอนการดำเนินการที่สามารถทำได้มาฝากกันค่ะ

ขั้นตอนย้ายออกจากทะเบียนบ้านชั่วคราว

1.เตรียมเอกสารให้ครบถ้วน

เตรียมเอกสารสำคัญ เช่น สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้าน บัตรประชาชนของผู้ย้ายและเจ้าบ้าน หรือผู้ได้รับมอบอำนาจพร้อมหนังสือมอบอำนาจ

2.ยื่นคำร้องขอย้ายออก (ย้ายที่อยู่)

ไปติดต่อกับนายทะเบียนท้องที่ที่มีชื่อในทะเบียนบ้านชั่วคราวเดิม โดยเจ้าหน้าที่จะตรวจกระดาษและประทับคำว่า “ย้าย” ลงบนเอกสารทะเบียนบ้านแล้วออกใบแจ้งย้ายออกให้

3.รับใบแจ้งย้ายออก (ท.ร.6 ตอนที่ 1)

รับเอกสารนี้ไว้ใช้สำหรับย้ายเข้าที่อยู่ใหม่ต่อไป และใช้เป็นหลักฐานในการดำเนินงานขั้นถัดไป

วิธีย้ายเข้าทะเบียนบ้านถาวร

1.เตรียมเอกสารสำหรับย้ายเข้า

เตรียมเอกสารสำคัญ เช่น สำเนาทะเบียนบ้านถาวรของเจ้าบ้านใหม่ บัตรประชาชนของเจ้าของบ้านใหม่ ใบแจ้งย้ายออก (ท.ร.6 ตอนที่ 1) และ ใบแจ้งย้ายเข้าตอนที่ 2 ที่ได้รับการเซ็นยินยอมจากเจ้าบ้านใหม่

2.ยื่นคำร้องที่สำนักทะเบียน

ไปติดต่อสำนักทะเบียนของท้องที่ที่ต้องการย้ายเข้า จากนั้นนายทะเบียนจะตรวจสอบเอกสารและเพิ่มชื่อคุณในทะเบียนบ้านถาวร รวมทั้งออกสำเนาทะเบียนบ้านให้

3.ชำระค่าธรรมเนียม (ถ้ามี)

ส่วนใหญ่จะไม่มีค่าธรรมเนียมยกเว้นในกรณีย้ายปลายทาง (กรณีย้ายออนไลน์) หรือกรณีพิเศษบางกรณี

ย้ายผ่านระบบออนไลน์ (ThaID)

  1. ลงทะเบียนในแอปพลิเคชัน ThaiD และยืนยันตัวตนผ่านเซลฟี่และบัตรประชาชน
  2. เข้าไปที่เว็บไซต์กรมการปกครอง เลือกเมนู “แจ้งย้ายที่อยู่ด้วยตนเอง” ผ่านระบบ ThaiD
  3. กรอกเลขบัตรประชาชนของเจ้าบ้านใหม่ แล้วเจ้าบ้านจะได้รับ SMS ยืนยันและกดยินยอม
  4. หลังจากเจ้าบ้านใหม่อนุมัติ ระบบจะส่งข้อมูลไปยังสำนักทะเบียนปลายทางให้อัตโนมัติ ขั้นตอนไม่ต้องไปที่ทำการอำเภอหรือเขตเลย

บทสรุป

ทะเบียนบ้านชั่วคราว คือเครื่องมือทางทะเบียนที่ช่วยให้ประชาชนที่ยังไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่งสามารถเข้าถึงสิทธิพื้นฐานต่างๆ ได้ แต่ก็เป็นเพียงสถานะชั่วคราวที่ควรหาทางเปลี่ยนเป็นทะเบียนบ้านถาวรในระยะยาว เพื่อความมั่นคงและสะดวกในการทำธุรกรรมในอนาคต หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังอยู่ในสถานะนี้ การเข้าใจสิทธิและวิธีดำเนินการอย่างถูกต้องตั้งแต่วันนี้จะช่วยให้วางแผนที่จะโยกย้ายได้อย่างมั่นใจและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

สำหรับใครที่กำลังมองหาซื้อบ้านเดี่ยว ทาวน์โฮมและคอนโดอยู่ สามารถเข้ามาเลือกชมบ้านขอนแก่น ทาวน์โฮม ขอนแก่นและคอนโดขอนแก่นได้ที่เว็บไซต์น่าอยู่ และยังมีสาระน่ารู้ต่าง ๆ เกี่ยวกับบ้านที่น่าสนใจมาให้ทุกคนได้อ่านกันอีกด้วยครับ

บทความแนะนำ

ติดตาม "ขอนแก่นน่าอยู่" เพื่อไปหาบ้านมือ 1, หาคอนโด, บ้านมือ 2, ที่ดินและหาเช่า/ กดหอพักทั่วเมืองขอนแก่นได้ที่สามารถพบได้ที่นี่