ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ คืออะไร...ต้องเตรียมอะไรบ้าง?

พิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เป็นพิธีโบราณที่มีประวัติในบ้านเรามาอย่างยาวนาน เรียกได้ว่าเป็นเหมือนงานทำบุญเอาฤกษ์เอาชัยเพื่อให้การเข้าอยู่บ้านหลังใหม่พบเจอแต่สิ่งดี ๆ เป็นการเสริมสิริมงคลให้ทั้งกับตัวบ้านและสมาชิกที่อยู่อาศัยภายในบ้าน และเพื่อช่วยให้ทุกคนเตรียมพร้อมต่อการทำบุญบ้านใหม่ได้อย่างถูกต้องวันนี้พวกเรา “น่าอยู่ระยอง” ได้รวบรวมข้อมูลที่มีประโยชน์สำหรับทำพิธีขึ้นบ้านใหม่ มาให้เพื่อน ๆ ทุกคนได้ศึกษากันครับ

พิธีขึ้นบ้านใหม่คืออะไร

เป็นพิธีกรรมมงคลเน้นทำบุญเลี้ยงพระ เพื่อสร้างเสริมบารมีและสิริมงคลเป็นงานบุญเอาฤกษ์เอาชัยเพื่อให้การเข้าอยู่บ้านหลังใหม่ประสบพบเจอแต่เรื่องดี ๆ ถือเป็นการเสริมขวัญกำลังใจให้กับเจ้าบ้านและผู้อยู่อาศัย เพราะมีความเชื่อกันว่าการทำบุญบ้าน นั้นเปรียบเสมือนการบอกกล่าวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในสถานที่นั้นให้ได้รับรู้ และช่วยปกปักรักษาบ้าน และครอบครัวของเราให้พบเจอแต่โชคลาภและความสุข โดยทั่วไปแล้วการทำบุญบ้านนั้น จะนิยมจัดเป็นงานบุญใหญ่ และมักนิยมนิมนต์พระสงฆ์มาทำพิธีสวดมนต์เสริมสร้างสิริมงคลให้กับบ้านที่พักอาศัยของเรา

รูปแบบของพิธีขึ้นบ้านใหม่

หากจะให้พูดถึงภาพรวมของพิธีขึ้นบ้านใหม่ในไทยนั้น จริง ๆ แล้วก็มีความแตกต่างไปตามวัฒนธรรมและความเชื่อของแต่ละบุคคล แต่ถ้าเราพูดถึงพิธีขึ้นบ้านใหม่ทั่วไปที่มักเห็นได้บ่อย ๆ ในประเทศไทยนั้น

จะมีหลัก ๆ อยู่ทั้งหมด 2 รูปแบบ พิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทย กับ พิธีขึ้นบ้านใหม่แบบจีน โดยมีรายละเอียดวิธีการต่าง ๆ ดังนี้

1. วิธีการทำบุญขึ้นบ้านใหม่แบบไทย

พิธีการทำบุญขึ้นบ้านใหม่แบบไทย จะเน้นไปที่การปฏิบัติการหลักความเชื่อของศาสนาพุทธ โดยเจ้าบ้านจะนิมนต์เชิญพระสงฆ์มาสวดให้พร และประกอบพิธีกรรมตามหลักศาสนา มีการทำบุญใหญ่เลี้ยงพระ และร่วมรับประทานอาหารกับเพื่อนบ้านใกล้เรือนเคียงและแขกคนสำคัญที่เจ้าบ้านเชิญมา

แต่สำหรับบางบ้านที่นิยมพิธีทำบุญขึ้นบ้านแบบไทยโบราณ ก็จะมีการตระเตรียมสิ่งของอื่น ๆ เพิ่มเข้ามาด้วย ถุงเงิน ถุงทอง เหรียญเงิน 108 บาท และธนบัตรรวมกัน 1900 บาท ถังเปล่า 2 ใบ งา ข้าว ถั่ว กลีบดอกกุหลาบ ดาวเรือง ดอกรัก บานไม่รู้โรย เครื่องครัวต่าง ๆ เครื่องประดับ ธูป เทียน และพระพุทธรูป

เมื่อเตรียมของพร้อมแล้วจึงนำเงินที่เตรียมเทรวมลงในถุง และพูดเสียงดัง ๆ ให้เหมือนมีเงินเยอะ จากนั้นนำถุงเงินและเครื่องประดับใส่รวมไปในถุงทอง พร้อมนำข้าวและน้ำใส่ลงถังไปให้เต็ม ต่อมาให้นำถั่ว งา และดอกไม้โรยตกแต่งบนถังให้ทั่ว จากนั้นจึงค่อย ๆ ทยอยนำสิ่งของพร้อมกับเครื่องครัวที่เตรียมเข้าบ้าน โดยระหว่างนำเข้าพยายามอย่าให้ ข้าวสาร งา และดอกไม้ตกแต่งหล่นเรี่ยราดตามทาง และระหว่างที่นำเข้าไปก็ให้พูดแต่สิ่งดี ๆ เมื่อขนทุกอย่างเข้าบ้านเสร็จจึงค่อยให้เจ้าบ้านอุ้มพระพุทธรูปเดินตามเข้ามา แล้วนำไปวางขึ้นบนหิ้งพระพร้อมจุดธูป 9 ดอก สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ สุดท้ายเพื่อสิ้นสุดพิธีให้ทุกคนช่วยกันเทข้าวของที่เตรียมมาลงบนที่นอนจากนั้นจึงให้นอนลงไป เสร็จแล้วให้เก็บเอาสิ่งเหล่านั้นเข้ากระเป๋าเสื้อ กระเป๋ากางเกง พร้อมเก็บกวาดให้เรียบร้อยจึงเป็นอันเสร็จสิ้นพิธี

2. วิธีการทำบุญขึ้นบ้านใหม่แบบจีน

สำหรับการทำบุญขึ้นบ้านใหม่แบบจีนนั้น อาจจะไม่ยุ่งยากเหมือนอย่างวิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่แบบไทยมากนัก เพียงไหว้เจ้าที่ พร้อมหาฤกษ์งามยามดีให้เรียบร้อย จากนั้นจึงจัดเตรียมองค์พระตี่จู้ และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ เข้าบ้าน พร้อมเตรียมของไหว้ตามประเพณี โดยของที่เตรียมไว้นั้นควรจะเป็นผักผลไม้ที่มีครบครอบคลุมทั้ง 5 ธาตุ ได้แก่

ธาตุดิน: สีส้ม เทา เช่น ฟักทอง หรือ ส้ม

ธาตุน้ำ: สีน้ำเงิน ดำ เช่น องุ่นดำ และ สาหร่าย

ธาตุไม้: สีเขียว เช่น ผักใบเขียว มะนาว เป็นต้น

ธาตุไฟ: สีแดง ม่วง และชมพู เช่น มะเขือเทศ สตรอว์เบอร์รี่ หรือแอปเปิล

ธาตุทอง: สีเหลืองทอง ขาว เช่น ข้าว ข้าวโพด และ กล้วย เป็นต้น

จากนั้นก็ให้จุดธูปจุดเทียนไหว้เจ้าที่บ้านหลังใหม่ เพื่อให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยรอบรับรู้ จุดเตาแก๊สเพื่อสื่อให้เห็นถึงการมีกินมีใช้ จัดเตียงที่นอน เพื่อสื่อถึงความอยู่เย็นเป็นสุข เพียงเท่านี้ก็เป็นอันเสร็จสิ้นพิธีทำบุญบ้านใหม่แบบจีนเรียบร้อย

วิธีนำพระเข้าบ้านใหม่

สำหรับพิธีนำพระเข้าบ้านใหม่ ให้ผู้ชายที่มีอายุมากที่สุดอุ้มพระพุทธรูปเข้าบ้าน จากนั้นให้ผู้อยู่อาศัยที่เหลือเดินตาม จากนั้นจึงนำพระที่อุ้มขึ้นไปวางบนหิ้งพระ จากนั้นจึงถวายดอกไม้แจกัน นำอาหารคาว อาหารหวาน น้ำสะอาดเข้ามาถวายพร้อมจุดธูปเทียนเพื่อเป็นการบูชาพระรัตนตรัย จึงเป็นอันเสร็จสิ้นพิธีนำพระเข้าบ้านใหม่

ข้อห้ามสำคัญสำหรับการทำบุญขึ้นบ้านใหม่

พิธีขึ้นบ้านใหม่นั้นไม่ได้มีข้อห้ามสำคัญอะไรมากมาย เพียงแต่ไม่นิยมทำพิธีขึ้นบ้านใหม่ในช่วงวันเสาร์ เนื่องจากตามหลักความเชื่อแล้ว เชื่อกันว่าวันเสาร์นั้นเป็นวันแห่งความทุกข์ ไม่เหมาะกับการนำมาเป็นวันทำบุญขึ้นบ้านใหม่ที่ต้องการสิริมงคล ความร่มเย็นเป็นสุข และโชคลาภ เข้าบ้าน หากเป็นไปได้จึงควรหลีกเลี่ยงการประกอบพิธีกรรมเกี่ยวกับบ้านในช่วงวันเสาร์อย่างเด็ดขาด

พิธีขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง

1. การหาฤกษ์

การหาฤกษ์ขึ้นบ้านใหม่นับเป็นสิ่งสำคัญอันดับแรกที่ควรทำ เพราะเป็นเหมือนขั้นตอนเริ่มต้นในการกำหนดหน้างานทุกอย่างหลังจากนี้ และที่สำคัญที่สุดคือ การขึ้นบ้านใหม่ตามความเชื่อของชาวไทยนั้น ถือเรื่องฤกษ์ยาม เป็นเรื่องสำคัญมาก การจะหาฤกษ์งามขึ้นบ้านที่ดีนั้น มีวิธีการหลากหลายแบบด้วยกัน อาจขอคำปรึกษาจากพระอาจารย์ที่คุณนับถือ หรือถ้าเป็นความเชื่อแบบจีนนั้น ก็อาจจะขอคำแนะนำจากซินแซที่เชี่ยวชาญ ในเรื่องนี้ ถึงอย่างไรก็ตาม การขึ้นบ้านใหม่นั้นก็ควรจะเลือกเอาตามช่วงเวลาที่เจ้าบ้านสะดวกเพื่อให้การเตรียมความพร้อมของงานเป็นไปได้อย่างราบรื่นไม่มีปัญหา

2. การเตรียมตัวนิมนต์พระ

การเตรียมตัวนิมนต์พระสงฆ์นั้นไม่ใช่เรื่องยาก โดยในงานทำบุญบ้านใหม่นั้นจะนิยมนิมนต์พระสงฆ์มาสวดมนต์ให้พรแก่บ้านที่อยู่อาศัย โดยการทำเรื่องนิมนต์นั้นจะใช้เวลาเฉลี่ยโดยประมาณ 1-2 สัปดาห์ เพื่อที่จะได้สอบถามความสะดวกและเลือกช่วงเวลาที่พระท่านสะดวกที่สุด นอกจากนี้ในส่วนของจำนวนที่ต้องนิมนต์มานั้น เรามักจะนิมนต์มาเป็นจำนวนเลขคี่ โดยส่วนใหญ่ที่นิยมกันทั่วไปจะนิมนต์ทั้งสิ้น 9 รูปด้วยกัน ด้วยความเชื่อที่ว่าเลข 9 นั้นเป็นตัวเลขมงคล ในส่วนของกำหนดการนั้น เราจะนิยมจัดเป็น 2 ช่วงเวลา ได้แก่ ช่วงถวายภัตตาหารเช้า (ประมาณ 7.30) และช่วงถวายภัตตาหารเพล (ประมาณ 10.30) ทั้งนี้กำหนดการที่กล่าวมาอาจกำหนดโดยเจ้าบ้านหรือพระอาจารย์ที่ปรึกษาเพื่อให้เกิดความสะดวกและเหมาะสมกับทั้งสองฝ่าย

3. การจัดเตรียมสถานที่

การจัดเตรียมสถานที่นั้นไม่ใช่เรื่องยากมากมาย เพียงแค่จัดเก็บของที่ไม่จำเป็นเตรียมพื้นที่ให้พร้อมสำหรับการทำพิธี ทำความสะอาดบ้านให้เรียบร้อย ในส่วนของพื้นที่ ๆ ที่ใช้ทำพิธีก็จัดแบ่งให้มีระยะห่างพอดี ๆ เพื่อนที่จะได้สะดวกต่อการจัดเตรียมสิ่งของ ทั้งอาหารและเครื่องใช้ต่าง ๆ ให้กับพระสงฆ์และผู้มาร่วมงานได้ใช้งานอย่างเหมาะสม

4. การจัดเตรียมอาหาร และสิ่งของจำเป็น

ในส่วนของการจัดเตรียมอาหารสำหรับพิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่นั้น จะต้องจัดเตรียมหลัก ๆ 3 อย่าง ได้แก่ ชุดบูชาข้าว พระพุทธรูป เครื่องคาวหวานสำหรับถวายพระสงฆ์ และชุดบูชาสำหรับเซ่นไหว้เจ้าที่ และศาลพระภูมิ โดยเครื่องคาวเครื่องหวานที่นิยมนำมาจัดอาหารถวาย ได้แก่ ขนมตระกูลทองต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ทองหยิบ ทองหยอด ทองฝอย เม็ดขนุน ขนมถ้วยฟู รวมไปถึงผลไม้มงคลต่าง ๆ อย่าง สาลี่ ทับทิม ส้ม เป็นต้น นอกจากนี้ในส่วนของการเตรียมอาหารให้แขกผู้เข้าร่วมนั้นก็เป็นการเตรียมตามความสะดวกของเจ้าของบ้าน ในส่วนของการเตรียมสิ่งของอื่น ๆ จะเป็นการเตรียมของที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมทางศาสนา เช่น โต๊ะหมู่บูชา ธูปเทียน สายสิญจน์ อาสนะ เชิงเทียน ของถวายสังฆทาน และอุปกรณ์สำหรับเจิมอวยพร ให้เตรียมไปตามรูปแบบวิธีทำบุญขึ้นบ้านที่เจ้าของบ้านเลือก

5. การเชิญแขกคนสำคัญ

การเตรียมตัวสำหรับการเชิญแขกสำคัญนั้น จะทำได้หลังจากได้กำหนดฤกษ์สำหรับขึ้นบ้าน รวมถึงแผนงานต่าง ๆ เรียบร้อยแล้ว โดยอาจเชิญได้ทั้งแบบไปด้วยตัวเอง หรือส่งจดหมายเชิญไปตามบ้านพักที่อยู่อาศัยของแขกที่ต้องการเชิญ หรืออาจจะโทรไปบอกกล่าวทางโทรศัพท์มือถือก็ทำได้ ปกติการทำบุญขึ้นบ้านใหม่เองจะนิยมเชิญเพื่อนบ้านในละแวกใกล้เคียงมาร่วมงานด้วยเช่นกัน ดังนั้นการเชิญผู้เข้าร่วมนั้นเจ้าของบ้านสามารถทำได้ตามความสะดวกของแต่ละท่านครับ เมื่อรู้จำนวนแขกที่แน่ชัดแล้วจึงทำการจัดเตรียมที่นั่งและสถานที่รองรับให้พร้อม เพื่อรับรองการมาของแขกผู้ร่วมงาน

เพราะบ้านไม่ใช่แค่ที่อยู่แต่เป็นสถานที่ ๆ ที่มอบความอบอุ่น ความสุข ความร่มเย็นทางกายและใจให้กับสมาชิกในบ้านทุก ๆ คน ดังนั้นการทำบุญบ้านใหม่จึงไม่ใช่แค่การทำบุญเพื่อเสริมสร้างสิริมงคลให้แก่บ้านเท่านั้นแต่เป็นพิธีกรรมสำคัญที่ช่วยสร้างเสริมสิริมงคลให้กับสมาชิกในบ้าน ให้พวกเขาเหล่านั้นได้พบเจอแต่ ความสุข ความเจริญตลอดช่วงเวลาที่ได้พักอาศัยอยู่ในบ้านหลังใหม่แห่งนี้

Cr ขอขอบคุณภาพบรรยากาศสวย ๆ จาก บริษัท กุญชร พร็อพเพอร์ตี้ จำกัด

อ่านบทความอื่นเพิ่มเติม

9 อาหารถิ่นระยอง-จันทบุรี อร่อยเด็ดไม่ควรพลาด

เปิดปีชง 2566 พร้อมวิธีแก้ชงและสถานที่แก้ชงในจังหวัดระยอง

5 ที่เที่ยวระยองที่เราไม่อยากให้คุณพลาด

ส่องผังเมืองระยอง เมืองนี้ที่ดินน่าอยู่จริงไหม?

ไม่พลาดทุกข่าวสารเรื่องบ้านและความเป็นอยู่ในระยองกับ ‘ระยองน่าอยู่’ แพลตฟอร์มหาบ้าน ที่ดิน คอนโด หอพัก ทั่วเมืองระยอง ทั้งบ้านมือ 1, มือ 2 ใช้ฟรี! ไม่มีค่าใช้จ่าย
🏠 โครงการบ้านใหม่ : 👉👉คลิกดูทั้งหมด👈👈
🏕 บ้านมือสองและที่ดิน : 👉👉คลิกดูทั้งหมด👈👈
🏬 หาห้องเช่า/หอพัก :  👉👉คลิกดูทั้งหมด👈👈